Metody remediacji gruntu - in-situ i ex-situ

Przywracanie pełnej użyteczności terenom, na których prowadzono wcześniej działalność przemysłową lub składowano niebezpieczne dla środowiska substancje, wymaga podjęcia działań, które umożliwią ich bezpieczną eksploatację. Różnego rodzaju zanieczyszczenia to w wielu przypadkach nie tylko widoczne na powierzchni pozostałości w postaci resztek rozmaitych instalacji i obiektów budowlanych lub pozostawionych beczek i hałd odpadów, ale również zanieczyszczona ziemia czy wody gruntowe. Rekultywacja takich obszarów wymaga więc w wielu przypadkach odpowiedniej remediacji gruntu. Zobaczmy, na czym polega ten proces i jakimi metodami może być prowadzony.

Sposoby oczyszczania gruntu

Remediacja polega na oczyszczeniu gruntu, a obowiązek jej wykonania w przypadku stwierdzenia skażenia ziemi i wód gruntowych nakładają przepisy dotyczące ochrony środowiska i zapobieganiu szkodom środowiskowym. Usunięcie zanieczyszczeń może być prowadzone na dwa sposoby ? w miejscu, gdzie występuje zanieczyszczenie, czyli in-situ oraz po przemieszczeniu gruntu, w miejscu specjalnie do tego przeznaczonym, czyli ex-situ.

Oczyszczanie in-situ oznacza, że w miejscu, w którym występuje zanieczyszczenie, grunt będzie oczyszczony i pozostawiony tam, gdzie się znajdował. Oczyszczanie ex-situ wymaga usunięcia ziemi i zastąpienia jej innym, nieskażonym materiałem.

W metodzie in-situ można korzystać z różnych technik oczyszczania. Często są stosowane metody biologiczne, które korzystają z wprowadzenia do gleby odpowiednio dobranych mikroorganizmów lub zasadzenia specjalnych gatunków roślin, które pomagają w usunięciu niebezpiecznych związków. Dostępne są również metody chemiczne, w ramach których gleba jest płukana rozmaitymi związkami wiążącymi lub wypłukującymi zanieczyszczenia. Możliwe jest też stosowanie metod fizycznych, w tym np. odparowanie.

Przy stosowaniu metody ex-situ również można korzystać z metod biologicznych, które prowadzą do rozkładu zanieczyszczenia na substancje, które nie stanowią zagrożenia. Używa się też metod fizycznych, m.in. polegających na przesiewaniu gleby, oddziaływaniu na nią wysoką temperaturą, odparowaniu lub spalaniu. Zwykle można też wybierać spośród wielu metod chemicznych, które za pomocą odpowiednio dobranych środków wywołują reakcje przekształcające niebezpieczne związki lub powodują ich wytrącenie.

Wybór właściwej metody remediacji zależy zawsze od rodzaju zanieczyszczenia i specyfiki terenu, np. panujących na nim stosunków wodnych.